Kategoria V

 Przedsięwzięcie biznesowe

Wieś tematyczna „Górnicza Wioska” w Borach Tucholskich

W malowniczo położonej, małej miejscowości Piła na terenie Borów Tucholskich Stowarzyszenie Mieszkańców i Miłośników Piły nad Brdą „BUKO” w 2013 roku uruchomiło atrakcję turystyczną pn. Górnicza Wioska. Inspiracją do stworzenia tego miejsca było odnalezienie w pobliskim lesie murowanych pozostałości bliżej nieokreślonych obiektów. Po dokładnym sprawdzeniu dostępnych w Polsce i Niemczech materiałów archiwalnych i przeprowadzeniu w porozumieniu z konserwatorem zabytków pierwszych badań archeologicznych odsłonięte zostały pozostałości – jak się później okazało – jedynej w Polsce północnej podziemnej kopalni węgla brunatnego. Stowarzyszenie uzyskało od Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków pisemne potwierdzenie mówiące o unikatowości odkrycia w tej części kraju, które stało się impulsem do rozpoczęcia działalności. Organizacja uruchomiła inicjatywę w nurcie ekonomii społecznej czyli wioskę tematyczną, która stała się miejscem pracy, ale co równie ważne promocji i upowszechniania wyjątkowego dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego województwa. W ramach prowadzonych działań stworzona została ścieżka dydaktyczna połączoną z głosową usługą audioprzewodnika, odtworzona została część obiektów zabytkowych kopalni – fragment sztolni upadowej kopalni Montania w której do dziś mieszka duch kopalni Skarbnik oraz infrastruktury obsługującej kopalnię w przeszłości. Na działce o powierzchni 1ha udostępnionej mieszkańcom przez gminę Gostycyn powstała infrastruktura wioski tematycznej. Ze środków unijnych wybudowano budynek Garncarni oraz Stary Tartak. Wspólnymi siłami odtworzono również budynek Maszynowni kopalni Olga w której umieszczona została interaktywna makieta w skali modelarskiej prezentująca życie i funkcjonowanie społeczności górniczej z lat 1917-1921. W Górniczej Wiosce powstały również „Pole dla Gzubów” czyli XIX wieczny plac prezentujący stare tradycyjne gry i zabawy, „Bosy Antek” czyli ścieżka sensoryczna oraz zagroda wiejska prezentująca życie mieszkańców Borów Tucholskich w XIX i na początku XX wieku. Mieszkańcy, którzy jeszcze kilka lat temu nie mieli żadnego pomysłu na siebie, w chwili obecnej prowadzą warsztaty z kowalstwa, garncarstwa, tworzenia ozdób z wełny i filcu oraz szkolenia z dziedziny ekonomii społecznej i organizacji ruchu turystycznego wykorzystując innowacyjne metody z zastosowaniem gier strategicznych. Organizują również biesiady borowiacko-śląskie oraz „Wesela Sztygara” czyli biesiadę w formie rekonstrukcji tradycyjnego wesela śląsko-borowiackiego, które odbyło się w miejscowości w latach 30. XX wieku. Przed mieszkańcami kolejne wyzwania, m.in. rekonstrukcja wieży szybowej i części szybu pionowego kopalni Olga oraz stworzenie interaktywnego, podziemnego muzeum górnictwa węgla brunatnego w województwie kujawsko-pomorskim – jedynego tego typu w skali kraju. Od odkrycia pozostałości starych murów w pobliskim lesie upłynęło 8 lat.
W chwili obecnej wieś tematyczna „Górnicza Wioska” będąca podmiotem ekonomii społecznej daje pracę kilkunastu mieszkańcom gminy, rocznie obsługuje kilka tysięcy turystów oraz co najważniejsze zdobyte środki reinwestuje społecznie nieustannie budując kapitał ludzki miejscowości oraz rozwija miejsce promujące niesamowite i unikatowe w skali kraju dziedzictwo kulturowe i historyczne województwa kujawsko-pomorskiego – podziemne kopalnie węgla brunatnego.